I. БУКВИТЕ И ГЛАСОВИТЕ (ПАРАДОКСАЛНОСТА НА ТЕКСТОВИТЕ) | ХИПЕРТЕКСТУАЛНИ ДИЈАЛОЗИ, 2004

Текстот постои во реализирањето на говорот, во кружниот процес на своето самопотврдување, во чинот на самопроизведувањето. Потекнува од јазикот и нему му се враќа, секогаш. Затоа и не може да запре. Един-ствено што може е да мине низ мноштво други дела, да го предизвика искуството на своите можности. Така тoj ce постава зад границите на доксата и станува парадоксален (Bart: 1986; 182-183).

Кога еднаш ќе се одвои од авторот, текстот го започнува своето лебдење во празнината на бесконечниот простор. Бидејќи неговата логика е метонимиска тој ги подразбира сите асоциации, контигвитети и преобразби преку кои добива смисла. Потоа jс дисеминира. Затоа, се вели дека е во постојано одложување, во едно бесконечно отстапување од неа. Етимолошки, тој е ткиво, ткаена градба која се изработува од „вечно плетење" на анонимни цитати: небаре огромна полифонија од постојаните јазици на културата. „Ако сакаме неологизми, неговата теорија можеме да ja наречеме хифологија (хифос - ткаење и пајажина)", предлага Ролан Барт (Bart: 1975; 86), но, пред се, мораме да сфатиме дека текстот е атопичен. Тој е меѓутекстовноста на некој друг текст. Затоа, сите обиди да се пронајдат неговите изворишта водат кон стапицата на митот за потеклото.

Но, некои текстови се субверзивни по однос на традиционалните жанрови урнеци; им просат на канонските структури на јазикот, на синтаксата, на лексиката, на логиката. Како да не се еден јазик, ами состојба на казикот (Bart: 1975; 41-42), ткиво од калеми (tissu de greffes). Нивната конфигурација подразбира отвореност и плуралност. Таа е настанување, а не постоење. Незината енергија е дисеминантна. Произведува експлозија од значења и сугестии, едно бесконечно одложување на означеното. Таквите текстови немаат ни архе, ни телос. Тие се постојано отворени за различни толкувања, но ниту свеста на авторот, ниту традицијата - а намалку правилата на жанрот - можат да ги предвидат нивните влијанија. Затоа, ослободувањето од стегите на традиционалната естетика станало примарна задача за денешната уметност која, како и науката, е самолегитимна. Како конечно да сфатила дека поимот „неструктура" е услов за секоја структура и дека структурата на литературниот текст, всушност, е „бесструктурна" (Луси: 1999; 419), дека перформативноста, е посупериорна од денотативноста, дека да се пишува значи нешто повеќе од намерата да се искаже со структурата на јазикот и на писмото она што се мисли, дека боровите се само воздишка на ветрот, „шум на крилјата кои едвам можат да се наслушнат" (Фуко: 1998; 224). Но, зарем дискурсот, во своето најдлабоко одредување, не е трага, зарем сета наша историја, јазикот, митологијата на нашите предци, бајките од детството, не подлежат на правилата кои и останале непознати на нашата свест? Зарем се уште не сме сфатиле дека дискурсот е живот, дека неговото време не е нашето време, дека во него никогаш нема да се израмниме со смртта (Фуко: 1998; 226)? Затоа себеси веќе не можам да се замислам надвор од него. Под сугестијата на Дерида се губам себеси. Се претворам во текст... Веќе го правам тоа...